Budapest-Esztergom. 17 juli 2007

Vanmorgen na een ontbijt vertrokken uit Budapest. Het was verschrikkelijk fietsen om de stad uit te komen. Niet echt een lekker fietspad langs de Donau maar overal stoplichten en wachten en goed uitkijken.

Het is nog steeds heel erg warm, dus vroeg vertrekken en op tijd weer binnen is belangrijk.

De eerste stop maakten we in Szentendre.

Szentendre is een stad aan de rechteroever van de Donau, met ongeveer 23.000 inwoners. De naam van de stad is afgeleid van de Sint-Andreaskerk die hier in de middeleeuwen werd gebouwd. Szentendre ligt 20 km ten noorden van Budapest. De weg vanuit de hoofdstad leidt via de licht hellende Vörös Hadsereg útca in de richting van het hoofdplein, het driehoekige Fő tér.

Het stadje Szentendre heeft grillige hellingen. Er zijn koffiehuizen, winkels en boetieks. Aan het Fő tér staan alle gebouwen op de monumentenlijst; ze vormen een bonte verzameling van stijlen en kleuren. 

Onderweg bij een standbeeld van Béla IV (29 november 1206 - Margiteiland (bij Boeda), 3 mei 1270). Hij was koning van Hongarije van 1235 tot 1270 en afkomstig uit het huis van Árpád.

Even een rustpauze in de schaduw op een bootje langs de Donau.

De dom van Esztergom, gebouwd tussen 1822 en 1869, is 118 meter lang en aan de westzijde 40 meter breed. De 72 meter hoge koepel wordt door 24 zuilen gedragen. Tegen het zuidelijke deel van de kerk is in de 19e eeuw de Bakócz-kapel gebouwd. Deze oude kapel die uit 1506-1507 dateert, is steen voor steen afgebroken, genummerd en hier en weer opgebouwd. De kapel heeft met rood marmer beklede muren en een wit marmeren altaar van de Florentijn Andrea Ferrucci uit het jaar 1519. Het is een voorbeeld van Toscaanse renaissancekunst. In deze schatkamer en in het museum voor christelijke kunst, dat in het aartsbisschoppelijk paleis is gevestigd, worden vele zeer waardevolle kunstwerken bewaard. Het museum bevat de rijkste collectie aan religieuze voorwerpen van Hongarije. Men vindt er vele bijzonder waardevolle voorwerpen in goud- en zilversmeedwerk en een kruis van kristal uit de tijd van de Karolingers. Verder zijn er kelken en bokalen, ingelegd met emaille en van veel reliëf voorzien.

Vlak bij de dom, aan de linkerzijde, ligt op de burchtheuvel het koninklijk paleis, dat van de 10e eeuw tot de 12e eeuw gebouwd werd. Het is blootgelegd en gerestaureerd. Hier zou hertog Godfried van Bouillon in 1096 ontvangen zijn geweest door de Hongaarse koning Kálmán. Hij verzocht de koning tot toestemming, om door zijn rijk te trekken met zijn kruisvaardersleger. Koning Kálman gaf toestemming, op voorwaarde dat zijn Kruisvaarders zijn land onderweg niet zouden plunderen en op voorwaarde dat de kruisvaarders, samen met het Hongaarse leger, Belgrado op de Serviërs zouden innemen. Godfried van Bouillon kwam zijn beloftes na.

De Dom van Esztergom met burcht. Esztergom (Duitse naam: Gran) is een stad met ruim 30.000 inwoners, op ongeveer 50 km afstand van Budapest en gelegen aan de Donau, die hier de grens met Slowakije vormt. Het is een van de oudste steden van Hongarije: sinds de 11de eeuw is het de zetel van een aartsbisdom. In deze bisschoppelijke hoofdstad van Hongarije staat dan ook de grootste kerk van het land.

Het interieur van de Dom van Esztergom. Deze Dom en plaats is ook bekend van kardinaal Mindszenty.  Uit verontwaardiging over de Hongaarse oorlogsdeelname aan de kant van de asmogendheden, ruilde hij in 1941 zijn Duitse naam Pehm in voor Mindszenty, naar zijn geboorteplaats. In 1944 werd Mindszenty bisschop van Veszprém. Tussen zijn benoeming op 4 maart en zijn bisschopswijding op 25 maart bezette nazi-Duitsland Hongarije. Mindzenty's anti-Duitse instelling leidde opnieuw tot maandenlange gevangenschap, opgelegd door de Hongaarse marionettenregering.

Na de oorlog werd hij aartsbisschop van Esztergom en primaat van Hongarije. In 1946 werd hij bevorderd tot kardinaal. Als hevig tegenstander van het communisme werd hij door de Hongaarse regering op het einde van 1948 gearresteerd en beschuldigd van verraad en illegale geldtransacties. Tijdens een ophefmakend proces pleitte Mindszenty schuldig op de meeste hem ten laste gelegde feiten. Men ging ervan uit dat hij bekende onder invloed, omdat hij voordien had meegedeeld onder geen enkel voorwendsel ook maar iets te bekennen. Het hof veroordeelde hem tot levenslange opsluiting. Hij mocht, wegens gezondheidsredenen, in 1955 uit de gevangenis, maar bleef onder huisarrest, onder nauw toezicht.

Zicht vanaf de Dom richting de Donau met aan de andere zijde Slovakije.

Het plein vlakbij de Dom.

De grens tussen Slowakije en Hongarije ligt precies in het midden van de Donau en wordt ook aangegeven op de Marie Valeriebrug.

Even een uitvluchtje gemaakt naar de grensplaats Stúrovo in Slowakije.

De Dom van Esztergom bij avond gezien vanaf de brug over de Donau.

Uit een opschrift op de brug blijkt dat de verbinding in 1944 was vernietigd en dat de brug pas weer hersteld is geworden in 2001 na financiële steun van Europa, Slowakije en Hongarije.